Inny świat...

Dzień dobry!

Każdy, kto chodzi do szkoły wie, że lektury męczą nas przez cały okres kształcenia. Jednak są takie okresy w literaturze, epoki, których lektury są albo nudne i bezsensu, albo dość przyjemne, lub oparte na prawdziwych zdarzeniach, które mocno wstrząsają nami - o ile oczywiście je czytamy. Większość z nas, uczniów jedzie na opracowaniach i szczegółowych streszczeniach - zdaję sobie z tego sprawę. 

Dzisiaj chcę Wam co nieco napomknąć o jednej z lektur z okresu wojny w literaturze. Nie jest to temat przyjemny, ale często używany w wypracowaniach i tym podobnych. 

Gustaw Herling-Grudziński - urodził się 20 maja 1919 roku w Kielcach. Należy do pokolenia Kolumbów - urodził się wtedy, kiedy to pokolenie trwało, ale nie całkiem należy do tegoż pokolenia ponieważ nie był poetą. Człowiek wszechstronnie wykształcony, krytyk literacki, prozaik, eseista, publicysta, tłumacz. 

Gustaw Herling-Grudziński - Inny świat

Książka opowiada o wydarzeniach prawdziwych, które miały miejsce w łagrach sowieckich. Autor opisuje to, co sam przeżył, oraz zaobserwował wśród współwięźniów z obozu. Tytuł pochodzi z przeróbki utworu Fiodora Dostojewskiego - Zapiski z martwego domu. 

Nie będę tutaj się rozpisywać o okładce, ponieważ jest ona czarna, z biało czerwonymi napisami. Wydana jest dobrze, wcześniej na białych kartkach, teraz już pożółkłych ze względu na czas, który już egzemplarz sobie nabył w bibliotece. Czcionka duża, odstępy między wersami i marginesy zostały zachowane. 

Styl pisarza nie należy do najprostszych.  Czytało mi się na samym początku dość dobrze, jednak później z każdą kolejną częścią było jeszcze gorzej. Niestety załatwiłam się tak, że zostawiłam lekturę na niedziele, przecież się wyrobię. Ale moja przestroga dla Was - żebyście coś z tego zapamiętali, zacznijcie tydzień wcześniej, naprawdę, bo później natłok informacji jest ogromny... Pomimo tego, że ja prowadzę zeszyt z notatkami robionymi automatycznie przy czytaniu, muszę przyznać, że umknęło mi kilka informacji. Nauczycielka miała rację, na następny raz postaram się to zmienić. :D 

Narrator przyjmuje postawę świadka, cechuje go obiektywizm, wiernie odtwarza rzeczywistość. Autor opiera się na własnych przeżyciach, a bohater to postać stworzona przez narratora i autora. Kilka miejsc akcji, takich jak Witebsk, Leningrad, Wołograd, Jercewo, Paryż... Istnieją również tutaj trzy czasoprzestrzenie. 

Miejsc w obozach również jest sporo, np. trupiarnia, gdzie znajdowały się osoby nieuleczalnie chore lub te, które miały minimalną szansę na to, że wyzdrowieją i wrócą do pracy. To było miejsce śmierci, a obóz miejscem katorżniczej pracy. Szpital zaś był miejscem, w którym chcieli znaleźć się wszyscy. Dlaczego? Ponieważ tam był istny raj, Przyjazne i miłe siostry, ludzie wręcz samookaleczali się, by trafić chociaż na kilka dni do tego raju. 

"Życie w obozie jest możliwe tylko wówczas, jeśli w umyśle i wspomnieniach więźnia ulegną zupełnemu zatarciu miary porównawcze z wolności."

Rzeczywistość momentami była gorsza niż w niemieckich obozach pracy. Gdy czytałam tę książkę, a następnie robiłam pracę domową, chciało mi się śmiać, a raz płakać. Ponieważ niektóre powody, przez które dostawali kary i trafiali do łagrów, były niemożliwe, zabawne i niesprawiedliwe. Za wszystko i za nic można było zostać skazanym. To samo z racjami żywności, które dostawali więźniowie. Podzieleni na trzy kotły... To było nielogiczne. Karanie więźniów politycznych bardziej niż kryminalistów... to niedorzeczne. 

Ludzie traktowani głównie jako tania siła robocza, których obowiązywały restrykcyjne zasady. To się nie mieści w głowie. Ale taka jest przeszłość, tak było i nikt już teraz tego nie zmieni. Teraz już wiemy, jak to wyglądało i nie możemy dopuścić do powtórki.

"Został skazany na pięć lat za to, że w artelu szewców sprzeciwił się używania skrawków skóry do zelowania nowych butów."

Czytając tę lekturę wielokrotnie byłam zszokowana, w pewnych chwilach chciało mi się śmiać, z powodu przyczyn kar... No ale. Gdy tak teraz o niej rozmyślam, to kurde. Ludzie mieli ciężko, ale dawali radę. A teraz? Plątają się po świecie i narzekają, jakie to mają złe życie. To życie, które mają teraz jest niczym w porównaniu do czasów niemieckich lagrów, czy właśnie sowieckich łagrów opisanych przez Grudzińskiego. 

Uważam, że jest to jedna z lektur, która trafnie została zaliczona do kanonu lektur. Przedstawia nam historię naszych przodków, ale i nie tylko. Jest to lektura, która na dłużej zostanie w naszych głowach - tego jestem pewna. Szczegółowo omawiana sylwetka nie tylko samego autora, ale i kilku innych bohaterów, między innymi Kostylewa, który również jest wart uwagi. Myślę, że to, co przeczytacie, albo raczej czego dowiecie się ze streszczeń, chociaż w części zostanie przez Was zapamiętane, a kto wie, może i ktoś z Was kiedyś przeczyta całość? Kto będzie miał na tyle odwagi, by zmierzyć się z przeszłością?